Zabezpieczenia spadku

Zanim dojdzie do formalnego nabycia spadku, gdy jednocześnie istnieje realne ryzyko, że spadek może ulec upłynnieniu, lub jego składniki mogą ulec uszkodzeniu, wówczas można skorzystać z instytucji zabezpieczenia spadku. Spadek zabezpiecza się bowiem, gdy zostanie uprawdopodobnione, że z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie rzeczy lub praw majątkowych, które w chwili otwarcia spadku były we władaniu lub należały do spadkodawcy, zwłaszcza przez usunięcie, uszkodzenie, zniszczenie lub nieusprawiedliwione rozporządzenie (art. 634 Kodeksu postępowania cywilnego). 

Zabezpieczenia dokonuje Sąd spadku na wniosek zainteresowanego lub z urzędu. Sąd celem dokonania zabezpieczenia stosuje taki środek, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni. Jeżeli nie jest możliwe określenie środka zabezpieczenia w postanowieniu o zabezpieczeniu spadku, wybór środka zabezpieczenia należy do komornika, któremu Sąd powierza zabezpieczenie spadku.

Środkami zabezpieczenia są w szczególności:

1. spisanie majątku ruchomego i oddanie go pod dozór, 
2. złożenie do depozytu sądowego,
3. ustanowienie zarządu tymczasowego,
4. ustanowienie dozoru nad nieruchomością. 

Co istotne, wyżej wskazane środki zabezpieczenia są jedynie przykładowymi, najczęściej stosowanymi formami w jakich zabezpiecza się spadek. Jak już wyżej zostało wskazane,  Sąd w każdym indywidualnym przypadku zastosuje taki środek jaki będzie w danych okolicznościach odpowiedni. Ponadto, Sąd może zabezpieczyć spadek stosując kilka z wyżej wymienionych form łącznie, a nawet kolejno, gdy okaże się, że dotychczasowe formy zabezpieczenia nie są wystarczające lub okazały się zbędne.

Jeśli w skład spadku wchodzą natomiast ruchomości, które ulegają szybkiemu zepsuciu, Sąd zarządza ich sprzedaż przez komornika, oznaczając przy tym sposób sprzedaży. Następnie pieniądze uzyskane z takiej sprzedaży składa się do depozytu sądowego.

Jeżeli przemawiają za tym właściwości przedmiotu, który podlega zabezpieczeniu, sąd zawiadamia właściwą instytucję o zastosowanym środku zabezpieczenia. Instytucją właściwą do przechowywania ruchomości stanowiącej zabytek jest państwowa lub samorządowa instytucja kultury, a w szczególności muzeum, archiwum lub biblioteka.

Podsumowując, niezbędną przesłanką zabezpieczenia spadku jest stan zagrożenia rzeczy lub praw wchodzących w skład spadku. Wykładnia celowościowa tego przepisu prowadzi do wniosku, że zakresem jego regulacji objęte są wszelkie sytuacje, w których majątek spadkowy pozostaje bez należytej ochrony, ponieważ spadkobiercy nie objęli spadku, a zarząd nad majątkiem spadkowym nie został przejęty przez wykonawcę testamentu lub kuratora spadku. Zgodnie z bieżącym stanowiskiem sądów powszechnych w szczególności niebezpieczeństwo nieusprawiedliwionego rozporządzenia, jako przesłanka zabezpieczenia, zachodzi wtedy, gdy istnieje obawa rozporządzenia rzeczą lub prawem przez podmiot, który bezprawnie włada rzeczą lub ma możność bezprawnego dysponowania prawem na niekorzyść spadkobiercy lub innej osoby zainteresowanej. Niewątpliwie chodzi tutaj jednak o taki podmiot, który nie legitymuje się statusem spadkobiercy.

Co warte również uwagi, zabezpieczenie spadku nie wchodzi w rachubę w razie wykazania, że spadek został objęty spadkobiercę albo zarząd spadkiem sprawowany jest przez wykonawcę testamentu lub kuratora spadku.

Jeżeli potrzebują Państwo porady w sprawach spadkowych, Kancelaria Radcy Prawnego Natalii Zielmachowicz oferuje swoje usługi w tym zakresie. Więcej informacji mogą Państwo znaleźć na stronie https://radcaprawny-trojmiasto.pl/specjalizacja/prawo-spadkowe/

Zapraszamy do kontaktu.