Jak przyjąć spadek po zmarłym członku rodziny, czyli sposoby nabycia spadku [WZÓR z omówieniem]

W praktyce istnieją dwa ustawowe rozwiązania, z których spadkobiercy zmarłego mogą skorzystać, aby przyjąć pozostawiony spadek: notarialne poświadczenie dziedziczenia bądź sądowe stwierdzenie nabycia spadku. Wybór drogi, jaką obiorą spadkobiercy w dużej mierze zależy od tego, czy wszystkie osoby z kręgu nabywających spadek są zgodne co do ostatniej woli zmarłego i sposobu nabycia. W tym artykule odpowiemy na pytanie, jak przyjąć spadek po zmarłym?

Zapraszam do lektury!

JAK PRZYJĄĆ SPADEK PO ZMARŁYM? NABYCIE SPADKU U NOTARIUSZA

Notarialne poświadczenie dziedziczenia jest dokumentem urzędowym i dowodzi tego, iż dany spadkobierca nabył prawa do spadku po określonym spadkodawcy. Spełnia ono zatem taką samą funkcję i ma taką samą moc, jak postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Kto może przygotować notarialne poświadczenie dziedziczenia?

Taki dokument może być przygotowany tylko przez notariusza. Jednak sam wybór notariusza, który sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia, zależny jest od woli spadkobierców. Nie ma przymusu korzystania z konkretnej właściwej miejscowo kancelarii notarialnej – jak ma to miejsce przy postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Te ostatnie wytaczane jest bowiem przed sądem właściwym miejscowo względem ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Jak uzyskać notarialne poświadczenie dziedziczenia?

Pierwszym warunkiem uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia jest to, że wszyscy spadkobiercy muszą być ze sobą zgodni co do:

• kręgu spadkobierców,
• wysokości przysługujących im udziałów,
• podstawy dziedziczenia (ustawowe, czy testamentowe).

W praktyce często może się okazać to trudne. Zdarza się bowiem, że zgodnie z treścią testamentu jedynie jeden ze spadkobierców uzyskałby prawo do całości spadku. Nadto w testamentach nie rzadko zdarzają się także zapisy dotyczące wydziedziczenia. Co ważne, jakikolwiek spór w tym zakresie wyłącza możliwość sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, a spadkobiercom pozostaje wówczas procedura sądowa, o czym poniżej.

Po drugie, konieczne jest, aby do aktu stanęły jednocześnie wszystkie osoby wchodzące w krąg spadkobierców ustawowych i testamentowych. Wszystkie te osoby muszą być obecne, nawet wówczas, gdy na podstawie testamentu dziedziczy tylko jedna z nich. Niestety, to również bywa kłopotliwe. Szczególnie wówczas, gdy spadkobiercy mieszkają w znacznych odległościach od siebie lub poza granicami kraju i są np. w podeszłym wieku, co powoduje brak możliwości dojazdu i stawienia się u notariusza.

SĄDOWE STWIERDZENIE NABYCIA SPADKU, CZYLI JAK PRZYJĄĆ SPADEK?

W razie braku zaistnienia wyżej wskazanych przesłanek, skutkujących podpisaniem aktu poświadczenia dziedziczenia, pozostaje wspomniana droga postępowania sądowego. Jej efektem będzie uzyskanie postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Jak przyjąć spadek przed sądem?

Żeby uzyskać sądowe stwierdzenie nabycia spadku należy zainicjować odpowiednią procedurę przed sądem, składając wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. (Wzór wniosku wraz z omówieniem znajdą Państwo pod niniejszym artykułem.) Należy go złożyć do sądu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego.

Kto może złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Wniosek może złożyć każda osoba mająca w tym interes prawny. Oznacza to, że takie postępowanie może zainicjować nie tylko spadkobierca, ale również np. wierzyciel zmarłego. O tym, czy faktycznie wnioskodawca ma interes w zgłoszeniu żądania stwierdzenia nabycia spadku, decydują okoliczności faktyczne konkretnej sprawy.

Co zawrzeć we wniosku?

We wniosku należy podać przede wszystkim:

• dane zmarłego (datę i miejsce zgonu, ostatnie miejsce zamieszkania),
• dane wszystkich znanych spadkobierców ustawowych i testamentowych (imiona, nazwiska, adresy zamieszkania oraz pożądane jest również podanie numerów PESEL dla ułatwienia identyfikacji tych osób przez sąd).

Osoba składająca wniosek winna również umieścić informację na temat tego, czy zgodnie z jej wiedzą zmarły pozostawił testament. Jeśli tak, powinna się w miarę możliwości wskazać też, gdzie lub u kogo znajduje się oryginał testamentu, a w razie jego posiadania – załączyć go do wniosku.

Jednak niezależnie od tego, sąd spadku z urzędu będzie także badał, kto jest spadkobiercą. W szczególności ustali, czy spadkodawca pozostawił testament oraz wezwie do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament się u niej znajduje. Następnie, jeśli testament zostanie złożony, sąd ten dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

Czy roszczenie o stwierdzenie nabycia spadku się przedawnia?

Roszczenie o stwierdzenie nabycia spadku nie przedawnia się. Nie jest to bowiem roszczenie o charakterze materialnoprawnym i dlatego nie mają tu zastosowania przepisy o przedawnieniu roszczeń. Oznacza to, że wniosek w takiej sprawie może zostać złożony w każdym czasie.

Ile kosztuje wniosek?

Koszt złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku to kwota wpisu od wniosku zgodnie z Ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w wysokości 105 zł (100,00 zł jako opłata od wniosku i 5,00 zł za wpis do Rejestru Spadkowego).

WZÓR WNIOSKU O STWIERDZENIE NABYCIA SPADKU

Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w sprawie spadkowej, chętnie pomożemy. A oto obiecany wzór wniosku o stwierdzenie nabycia spadku:

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku [WZÓR]

Może też Państwa zainteresować: Jak prawidłowo sporządzić testament? 

________________________________________________________

Autor wpisu: radca prawny Natalia Zielmachowicz

Właścicielka kancelarii, radca prawny i doradca restrukturyzacyjny. Wieloletnie doświadczenie i gruntowna wiedza z zakresu prawa spadkowego gwarantuje pomoc prawną na najwyższym poziomie.

Potrzebujesz porady prawnej? Zadzwoń!
+48 797 392 234