„Alimenty natychmiastowe” – projekt nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

Najnowszy projekt zmian ustawy dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy zakłada szereg zmian, ukierunkowanych na lepszą realizację i ochronę zasady „dobra dziecka”.

Jedną z tych zmian jest projekt wprowadzenia tzw. alimentów natychmiastowych. Rząd zadowolony z reformy przepisów dotyczących egzekucji alimentów mającej miejsce w 2017 r. idzie o krok dalej – projektowana instytucja ma za zadanie zabezpieczyć możliwość zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb dziecka niemal natychmiast, w obliczu zaistnienia konfliktu między rodzicami.

Postępowanie alimentacyjne do jego prawomocnego zakończenia zwykle jest procesem, który trwa nawet kilka – kilkanaście miesięcy. Przyznanie alimentów natychmiastowych według projektowanych zmian ma się natomiast odbywać w ciągu zaledwie kilkunastu dni w nakazowym postępowaniu alimentacyjnym. Dodatkowo, uzyskanie alimentów natychmiastowych będzie możliwe dzięki maksymalnemu uproszczeniu formalności inicjujących postępowanie:

1/ pozew będzie można złożyć na gotowym formularzu, który ma być dostępny w Internecie;

2/ do pozwu nie będzie konieczności dołączania dowodów, poza skróconym aktem urodzenia dziecka.

Zastrzeżenie budzi jednak brak dołączania dowodów. Obecnie należy wykazać dowodowo zarówno wysokość usprawiedliwionych potrzeb dziecka, jak i możliwości majątkowych i zarobkowych rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów. Od tego głównie (ale nie wyłącznie) zależy wysokość przyznanych alimentów. W jaki zatem sposób sąd będzie ustalał, czy żądanie pozwu jest zasadne, za dowód mając jedynie akt urodzenia dziecka?

Jak należy się domyślać, alimenty natychmiastowe będą ściśle powiązane również z kolejną projektowaną zmianą, tzn. wysokością alimentów uzależnioną od minimalnego wynagrodzenia za pracę i liczby dzieci w rodzinie. To pozwoli precyzyjnie w każdym przypadku ustalić kwoty bowiem będą one stałą wartością, wynikającą z działania matematycznego i zmienną w sytuacji wzrostu wynagrodzenia minimalnego oraz pojawienia się nowego członka rodziny.

Przy jednym dziecku stawka alimentów natychmiastowych wynosiłaby 21 proc. minimalnego wynagrodzenia, przy dwojgu – 19 proc., przy trojgu – 17, przy czworgu – 15 i przy pięciorgu oraz większej liczbie dzieci – 13 proc. Na dziś alimenty natychmiastowe wynosiłyby (netto):

• przy jednym dziecku – 588 zł;
• przy dwójce dzieci – 532 zł na każde dziecko;
• przy trójce – 476 zł na każde dziecko;
• przy czwórce dzieci – 420 zł na każde dziecko;
• przy piątce i większej liczbie dzieci – 364 zł na każde dziecko.

Co również bardzo istotne, nie zamyka to również drogi do domagania się w przyszłości wyższej kwoty alimentów na podstawie dotąd obowiązujących przepisów.